Voorwoord ACOM Journaal mei 2021
Op het moment dat ik dit schrijf zit ik in mijn nieuwe kantoor in Zeist. Even wennen, maar dat is altijd na een verhuizing, – dus dat lukt wel. Wat minder went is dat het begin mei is en we onze echte helden niet kunnen herdenken zoals we dat graag willen. Dat we Bevrijdingsdag niet kunnen vieren zoals we dat gewend zijn.
Coronamaatregelen zijn echt nodig en belangrijk en altijd vervelend maar op deze dagen zijn ze nog meer confronterend. Uiteraard hebben we namens u kransen laten leggen bij de diverse herdenkingen. Ook was het ons gegund om in persoon een bloemstuk te leggen in Den Helder. Belangrijker is echter dat we vooral in gedachten stil hebben gestaan bij de gevallenen en dat we nooit mogen vergeten welke offers ze hebben gebracht in het belang van ons aller vrijheid. Een vrijheid de we moeten blijven waarderen en koesteren. Lest we forget!
Soms denk ik wel eens dat we uit die lessen uit het verleden niet voldoende lering hebben getrokken. Hoe het ons zou zijn vergaan in de Tweede Wereldoorlog als we wél meer hadden geïnvesteerd zullen we nooit weten. We zouden in ieder geval toch geleerd moeten hebben dat vrijheid altijd een prijs heeft en nooit gratis kan zijn. Een rijk land als Nederland dat de NAVO-verplichtingen niet nakomt en momenteel ca 1,4% van het Bruto Binnenlands Product (BBP) besteedt aan Defensie komt toch niet echt geloofwaardig over.
En let wel, het gaat niet alleen om de harde euro’s, of om deze percentages, maar ook om het daadwerkelijk leveren van ‘gevechtskracht’ of het zich kunnen laten zien. Laten zien zoals in het vlootverband onder leiding van het Verenigd Koninkrijk waaraan Zr.Ms. Evertsen gaat deelnemen. Dat is goed voor de exposure en goed voor de motivatie van de mensen, – hoewel een maand of zeven van huis ook wel erg lang is, zeker voor het thuisfront!
Daar staat dan wel weer tegenover dat er nu al drie schepen van de Koninklijke Marine tegen de kant moeten om schaars personeel te kunnen ‘vrijspelen’ waardoor de resterende vloot in de vaart wordt gehouden. Ook dát ziet men uiteraard wereldwijd, en ook dát is exposure! Bovendien heeft dit voor de balans tussen werk en privé van de betrokken ‘schaarstegroep’ de nodige impact. Met minder mensen dezelfde operatiën uitvoeren zorgt er immers voor dat de balans verschuift: meer werk, minder privé. Dit speelt natuurlijk op meer plaatsen binnen de krijgsmacht, alleen valt dit meer op. De oplossing ligt naar mijn mening in het wegwerken van het enorme personeelstekort onder militairen.
De miljarden vliegen ons om de oren als het gaat om Defensie. Eerst de structurele tekorten voor 2020 en daarna. Variërend van 650 tot 750 miljoen euro om te kunnen doen wat we zouden moeten doen, – en dat is niet al te veel. Vervolgens de Defensievisie 2035: de begroting van Defensie zou moeten groeien met ca. 17 miljard. En dit ook nog onderbouwd met een visie; de politiek zou zo maar aan zet kunnen zijn.
Daarna werd het stil, vervolgens repten de bewindspersonen en militaire top van Defensie ineens over slechts 4 miljard, – niet meer dan een eerste kleine stap in de goede richting. Daarmee komen we niet eens op het Europese gemiddelde. Daar is 4,6 miljard voor nodig en bovendien moet dan het gemiddelde van de andere landen niet verder stijgen.
Voor de groei naar de overeengekomen 2% BBP zou er overigens ca. 7,6 miljard aan de begroting moeten worden toegevoegd, en dat uiterlijk in 2024. Overigens valt het daarbij steeds meer op dat men zelden spreekt over het personeel. Ja natuurlijk, er zijn tekorten, maar er wordt weinig gezegd over hoe men dat denkt op te lossen. Defensie wil vooral meer vliegtuigen, schepen, tanks etc. Maar als er geen personeel is kunnen we niet meer doen dan een en ander tegen de kant leggen of parkeren. Een bizarre werkelijkheid! Mijn voorstel nogmaals aan de bewindspersonen: snel meer geld voor Defensie realiseren en dan met de sociale partners gaan overleggen om tot een arbeidsvoorwaardenakkoord te komen. Vrijheid (en dus ook Defensie) is niet gratis. Geen geld, geen Zwitsers! Ook die lering kunnen we trekken uit het verleden.